potestas tribunorum plebis L

sacrōsānctus, a, um (sacer u. sanctus), I) unverletzlich, was man bei hoher Strafe nicht verletzen darf, hochheilig, possessiones, Cic.: v. den Volkstribunen, Liv.: u. so potestas (tribunorum plebis), Liv. – II) übtr., hochheilig = ehrwürdig, memoria alcis, Plin. ep.: imago (des Kupido), Apul.: ista civitas, v. Rom, Apul. – ⇒ In der Tmesis sacroque sanctus, Plin. 7, 143.

sā̆crōsanctus (sometimes separately, sā̆crō sanctus, and per tmesin, sacroque sanctum, Plin. 7, 44, 45, § 143; but in Tert. Cor. Mil. 13, the correct read. is sacer sanctusque, not sacer sanctus), a, um, adj. [sacer-sancio], orig., inaugurated or consecrated with religious ceremonies (v. the foll. passage from Liv. 3, 55); hence,

Meton., fixed or decreed as inviolable, sacred, inviolable, sacrosanct: ipsis quoque tribunis (plur.), ut sacrosancti viderentur (cujus rei prope jam memoria aboleverat), relatis quibusdam ex magno intervallo caerimoniis, renovarunt; et cum religione inviolatos eos, tum lege etiam fecerunt, sanciendo: ut qui tribunis plebis aedilibus, judicibus, decemviris nocuisset, ejus caput Jovi sacrum esset, etc. Hac lege juris interpretes negant quemquam sacrosanctum esse, sed cum quid eorum cuiquam nocuerit, id sacrum sanciri: itaque aedilem prehendi ducique a majoribus magistratibus: quod etsi non jure fiat (noceri enim ei, cui hac lege non liceat), tamen argumentum esse, non haberi pro sacro sanctoque aedilem;

tribunos vetere jure jurando plebis, cum primum eam potestatem creavit, sacrosanctos esse,

Liv. 3, 55, 6 sq.; cf.:

sacrosanctum dicitur, quod jurejurando interposito est institutum, si quis id violasset, ut morte poenas penderet. Cujus generis sunt tribuni plebis aedilesque ejusdem ordinis,

Fest. p. 318 Müll.:

sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset: deinde sanctiones sacrandae sunt genere ipso aut obtestatione legis aut poenā, cum caput ejus, qui contra fecerit, consecratur,

Cic. Balb. 14, 33:

agi deinde de concordiā coeptum concessumque in condiciones, ut plebi sui magistratus essent sacrosancti,

Liv. 2, 33;

so of the tribunes of the people,

id. 3, 19; 9, 9 (opp. profani); Plin. 7, 44, 45, § 143; cf.: sacrosancta potestas (tribunorum, plur.), Liv. 4, 3; 29, 20 fin.:

accusator, velut sacrosanctus erat,

Tac. A. 4, 36 fin.: SI QVID SACROSANCTVM EST, an old formula ap. Cic. Balb. 14, 33:

in vastatione omnium tuas possessiones sacrosanctas futuras putas?

id. Cat. 2, 8, 18:

colonos etiam maritimos, qui sacrosanctam vacationem dicebantur habere, dare milites cogebant,

Liv. 37, 38 Drak.:

Oedipodis ossa, honore arae decorata, quasi sacrosancta,

Val. Max. 5, 3 fin. —

Transf., in gen., most holy, most sacred, venerable (post-Aug.;

freq. in the Christian writers): cujus (Rufi) mihi memoria sacrosancta est,

Plin. Ep. 7, 11, 3; so,

imago tua,

App. M. 5, p. 164, 37:

ista civitas (Roma),

id. ib. 11, p. 270:

contemplatio conspectus tui (sc. episcopi),

Sid. Ep. 9, 10:

de sacrosanctis ecclesiis,

Cod. Just. 1, 2.

sā̆crōsanctus (sometimes separately, sā̆crō sanctus, and per tmesin, sacroque sanctum, Plin. 7, 44, 45, § 143; but in Tert. Cor. Mil. 13, the correct read. is sacer sanctusque, not sacer sanctus), a, um, adj. [sacer-sancio], orig., inaugurated or consecrated with religious ceremonies (v. the foll. passage from Liv. 3, 55); hence,

Meton., fixed or decreed as inviolable, sacred, inviolable, sacrosanct: ipsis quoque tribunis (plur.), ut sacrosancti viderentur (cujus rei prope jam memoria aboleverat), relatis quibusdam ex magno intervallo caerimoniis, renovarunt; et cum religione inviolatos eos, tum lege etiam fecerunt, sanciendo: ut qui tribunis plebis aedilibus, judicibus, decemviris nocuisset, ejus caput Jovi sacrum esset, etc. Hac lege juris interpretes negant quemquam sacrosanctum esse, sed cum quid eorum cuiquam nocuerit, id sacrum sanciri: itaque aedilem prehendi ducique a majoribus magistratibus: quod etsi non jure fiat (noceri enim ei, cui hac lege non liceat), tamen argumentum esse, non haberi pro sacro sanctoque aedilem;

tribunos vetere jure jurando plebis, cum primum eam potestatem creavit, sacrosanctos esse,

Liv. 3, 55, 6 sq.; cf.:

sacrosanctum dicitur, quod jurejurando interposito est institutum, si quis id violasset, ut morte poenas penderet. Cujus generis sunt tribuni plebis aedilesque ejusdem ordinis,

Fest. p. 318 Müll.:

sacrosanctum esse nihil potest, nisi quod populus plebesve sanxisset: deinde sanctiones sacrandae sunt genere ipso aut obtestatione legis aut poenā, cum caput ejus, qui contra fecerit, consecratur,

Cic. Balb. 14, 33:

agi deinde de concordiā coeptum concessumque in condiciones, ut plebi sui magistratus essent sacrosancti,

Liv. 2, 33;

so of the tribunes of the people,

id. 3, 19; 9, 9 (opp. profani); Plin. 7, 44, 45, § 143; cf.: sacrosancta potestas (tribunorum, plur.), Liv. 4, 3; 29, 20 fin.:

accusator, velut sacrosanctus erat,

Tac. A. 4, 36 fin.: SI QVID SACROSANCTVM EST, an old formula ap. Cic. Balb. 14, 33:

in vastatione omnium tuas possessiones sacrosanctas futuras putas?

id. Cat. 2, 8, 18:

colonos etiam maritimos, qui sacrosanctam vacationem dicebantur habere, dare milites cogebant,

Liv. 37, 38 Drak.:

Oedipodis ossa, honore arae decorata, quasi sacrosancta,

Val. Max. 5, 3 fin. —

Transf., in gen., most holy, most sacred, venerable (post-Aug.;

freq. in the Christian writers): cujus (Rufi) mihi memoria sacrosancta est,

Plin. Ep. 7, 11, 3; so,

imago tua,

App. M. 5, p. 164, 37:

ista civitas (Roma),

id. ib. 11, p. 270:

contemplatio conspectus tui (sc. episcopi),

Sid. Ep. 9, 10:

de sacrosanctis ecclesiis,

Cod. Just. 1, 2.